راهنمای خرید پردازنده (CPU)
پردازنده مرکزی یا همان CPU که به‌عنوان مغز کامپیوتر هم از آن یاد می‌شود، از مهم‌ترین قطعات الکترونیکی سیستم‌های کامپیوتری است. این تراشه کوچک وظیفه انجام عملیات پردازشی، منطقی، ریاضی و کنترلی را بر عهده دارد و به همین خاطر از سه واحد مختلف تشکیل‌شده است. واحد حساب و منطق، واحد کنترل و حافظه ثبات. دو شرکت AMD و اینتل از معروف‌ترین شرکت‌های تولیدکننده پردازنده‌های PC هستند و سال‌های زیادی است که در این زمینه فعالیت می‌کنند. اکثر کامپیوترهای موجود در ایران نیز از پردازنده‌های این دو شرکت بهره می‌برند. در صورتیکه قصد خرید یک کامپیوتر را دارید یا می‌خواهید سیستم فعلی خود را ارتقا دهید، بسیار مهم است که در مورد پردازنده‌ها اطلاعاتی داشته باشید و بدانید که بر اساس چه معیاری باید پردازنده مناسب را انتخاب کنید؛ بنابراین لطفاً تا پایان این مقاله با ما همراه باشید تا اطلاعات کافی در این زمینه را به دست آورید.
محتوا
کدام برند را انتخاب کنیم؟
همان‌طور که اشاره شد در حال حاضر اینتل و AMD دو شرکت تولیدکننده پردازنده هستند که به‌خوبی بازارهای جهانی ازجمله بازار ایران را در اختیار خود گرفته‌اند. محصولات هر دو شرکت از سطح بالایی برخوردار هستند و انتخاب یکی از آن‌ها می‌تواند کمی سخت باشد. البته بر اساس نوع مادربرد تا حدودی می‌توان در مورد پردازنده تصمیم گرفت، اما این تنها معیار ما نیست. یکی از معیارها می‌تواند قیمت پردازنده باشد. اگر به سال‌های نه‌چندان دور برگردیم، شاید انتخاب پردازنده مناسب راحت‌تر بود، زیرا قیمت تمام شده CPUهای شرکت AMD کمتر از CPUهای اینتل بود و اگر کسی دنبال یک سیستم اقتصادی می‌گشت، انتخاب آسانی داشت؛ اما امروزه متأسفانه اینگونه نیست. درهرحال اگر در مورد نوع برند مردد هستید می‌توانید از دوستان و آشنایان در این مورد پرس‌وجو کرده یا به فروشنده اعتماد کنید.
هسته پردازنده و رشته
هنگام بررسی پردازنده‌ها حتماً باید به دو مورد تعداد هسته (Core) و رشته (Thread) توجه کنیم. وقتی‌که پردازنده چند هسته داشته باشد، وظایف (Task) بین آن‌ها تقسیم می‌شود و فرآیند پردازش به‌صورت موازی پیش می‌رود. همین امر باعث افزایش سرعت پردازش شده و بازدهی سیستم بالاتر خواهد رفت. پردازنده‌های قدیمی معمولاً تک هسته‌ای هستند اما پردازنده‌های جدید بین دو تا هشت هسته دارند.
اما به سراغ رشته یا Thread برویم. به مجموعه دستورالمعل‌هایی که هر هسته می‌تواند به‌صورت هم‌زمان آن‌ها را پردازش کند، رشته گفته می‌شود. فرض کنید یک پردازنده 4 هسته‌ای داریم اگر هر هسته بتواند هم‌زمان دو رشته را پردازش کند، مجموعاً 8 رشته به‌صورت هم‌زمان پردازش می‌شوند اما اگر هر هسته فقط یک رشته را پردازش کند مجموعاً 4 رشته در کل به‌صورت هم‌زمان پردازش می‌شوند. پس پردازنده‌ای که بتواند از تعداد رشته‌های بیشتر بهره ببرد، سرعت و بازدهی بهتری خواهد داشت.
درمجموع می‌توان گفت هرقدر یک پردازنده تعداد هسته بیشتری داشته باشد و بتواند تعداد رشته بیشتری را پردازش کند، عملکرد سریع‌تر و بهتری خواهد داشت. آنچه برای شرکت AMD مهم است تعداد هسته بیشتر است و شرکت اینتل اهمیت زیادی به تعداد رشته‌های پردازش شده می‌دهد. درمجموع به نظر می‌رسد با در نظر گرفتن این دو مورد، پردازنده‌های اینتل عملکرد بهتر و مصرف انرژی کمتری داشته باشند.
فرکانس پردازنده
فرکانس پردازنده نشانگر میزان سرعت آن در دریافت و ترجمه دستورها است. انجام وظایف با سرعت بالا به معنی انجام کارهای بیشتر در مدت زمان کمتر است. فرکانس پردازنده را با واحد گیگاهرتز می‌سنجند. برای سیستم‌های معمولی با کاربردهای اداری و خانگی، پردازنده‌هایی با فرکانس در حدود 2 گیگاهرتز، سیستم‌هایی که کاربرد مهندسی دارند، پردازنده‌هایی با فرکانسی در حدود 4 الی 5 گیگاهرتز و برای سیستم‌های مخصوص تولید محتوا و رندرینگ پردازنده‌ای با فرکانس 7 گیگاهرتز مناسب هستند.
هم تعداد هسته‌ها و هم میزان فرکانس، تأثیر مستقیم روی عملکرد سیستم دارند. طبیعی است که تعداد هسته‌های پردازشی و فرکانس هرقدر بالاتر باشد، سیستم بدون مشکل، هر کاری را می‌تواند انجام دهد. حال فرض کنید که تعداد هسته‌ها زیاد باشد اما فرکانس پردازنده کم. در این صورت برنامه‌های زیادی را به‌صورت هم‌زمان می‌توان اجرا کرد، اما سرعت اجرا، پایین خواهد بود. برعکس این حالت هم که کاملاً مشخص است. اگر تعداد هسته‌ها کم باشد ولی فرکانس بالا، تعداد برنامه‌های اجرا شده به‌صورت هم‌زمان کم خواهد بود ولی سرعت اجرا آن‌ها بالاتر می‌رود. انتخاب یک ترکیب درست بستگی به شما و نوع کارتان دارد. به‌عنوان مثال اگر سیستمی برای گیمینگ می‌خواهید، فرکانس بالاتر نسبت به تعداد هسته، در اولویت خواهد بود.
توجه به سوکت پردازنده
برای اینکه بتوان پردازنده‌ها را روی مادربرد نصب کرد، از اتصال دهنده‌ای بنام سوکت استفاده می‌شود. سوکت پردازنده‌های اینتل با AMD بسیار متفاوت هستند و به‌هیچ‌وجه نمی‌توان بر روی مادربردی که از سوکت‌های اینتل پشتیبانی می‌کند، پردازنده AMD نصب کرد و برعکس. اگر قصد خرید پردازنده‌ای برای ارتقا سیستم خود دارید، ابتدا با توجه به مادربرد خود، نوع پردازنده و سوکت آن را مشخص کنید. اگر اطلاعاتی دراین‌باره ندارید به دفترچه راهنمای مادربرد مراجعه کنید. اکنون با توجه به برند پردازنده و شماره سوکت، می‌توانید به دنبال پردازدنده‌ای قوی‌تر از پردازنده فعلی خود باشید.
فناوری ساخت پردازنده
درون پردازنده‌ها از ترانزیستورها و یک سری اتصالات منطقی تشکیل‌شده است. در حالت کلی هرقدر تعداد ترانزیستورها بیشتر باشد، پردازنده قوی‌تر خواهد بود. افزایش تعداد ترانزیستورها می‌تواند باعث افزایش سایز پردازنده‌ها شود، اما با توجه به اینکه محل در نظر گرفته شده برای انواع پردازنده‌ها به‌صورت ثابت طراحی می‌شود، شرکت‌های تولیدکننده سعی دارند ابعاد ترانزیستورها را کاهش دهند. این کاهش سایز آن‌قدر اتفاق افتاده که امروزه ابعاد هر ترانزیستور به مقیاس نانومتر رسیده است. طبق آخرین تلاش‌ها، هر دو شرکت اینتل و AMD در حال حاضر قادر به ساخت پردازنده‌هایی با فناوری ساخت ۱۴ نانومتر هستند و پردازنده‌های سری Ryzen شرکت AMD یکی از آن‌هاست.
جمع‌بندی
برای خرید یک پردازنده خوب، نوع مادربرد یا برند موردنظر، تعداد هسته‌های پردازنده یا همان Core، تعداد رشته‌های پشتیبانی شده یا همان Thread، فرکانس پردازنده و فناوری ساخت آن بسیار مهم است و همه چیز به نوع استفاده شما از سیستم مربوط می‌شود. آیا تاکنون تجربه خرید پردازنده برای سیستم خود را داشته‌اید؟ به‌جز مواردی که ذکر شده چه معیارهای دیگری را می‌توانید برای خرید پردازنده ذکر کنید؟ لطفاً نظرات و تجربیات خود را در بخش نظرات همین مطلب با ما و خوانندگان این مقاله به اشتراک بگذارید.