دنیای بازی‌های کامپیوتری همیشه جذابیت‌های خود را داشته و برای بسیاری از افراد تجربه‌ها و خاطرات جالب و جذابی را رقم زده است. از همان سال‌های اولیه شکل‌گیری صنعت بازی‌های رایانه‌ای تا به امروز شرکت‌های زیادی اقدام به ساخت کنسول‌های بازی کرده‌اند، اما تعداد کمی از آن‌ها همچنان این کار را ادامه می‌دهند. در این مقاله قرار است به تعدادی از کنسول‌های بازی تولیدشده بپردازیم و با همراهی شما مروری بر آن‌ها داشته باشیم. لطفاً این مطلب جذاب را از دست ندهید و تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
محتوا
انواع کنسول‌های بازی
در حال حاضر نهمین نسل از کنسول‌های بازی را در اختیار داریم و شاید آنچه ما در ایران بیشتر به خاطر می‌آوریم مربوط به کنسول‌های سگا، آتاری و پلی‌استیشن باشد؛ اما ممکن است برای شما هم آشنایی با نسل‌های اولیه جالب باشد.
نسل‌های اول تا سوم کنسول‌های بازی
نخستین بازی ویدئویی در دهه 1960 رونمایی شد که بر روی کامپیوترهای متصل به نمایشگرهای برداری اجرا می‌شد. در اواخر دهه 1960 فردی به نام ساندرس و همکارانش مجموعه‌ای از طرح‌های کنسول‌های ویدئویی را ایجاد کردند. یکی از این طرح‌ها که با نام مستعار جعبه براون شناخته‌شده است، دارای حالت‌های بازی متغیر بود. این طرح برای چندین تولیدکننده تلویزیونی نشان داده شد که نهایتاً منجر به توافقی بین شرکت‌های ساندرز و مگناوکس شد. حاصل این توافق اولین کنسول ویدئویی خانگی بود که قابلیت به اتصال تلویزیون را داشت.
بازه زمانی 1976 تا 1992 را می‌توان متعلق به کنسول‌های نسل دوم دانست. اولین کنسول نسل دومی Fairchild Channel F نام داشت که در سال 1976 به میدان آمد و با قیمت 169 دلار عرضه می‌شد. در این نسل رقابت بین تولیدکنندگان به‌شدت افزایش یافت و کنسول‌های زیادی ساخته شد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به مگناوکس 2 و اینتلی‌ویژن اشاره کرد. هرکدام از این کنسول‌ها به ترتیب یک میلیون و بیش از سه میلیون فروش داشتند و با اقبال گسترده‌ای مواجه شدند.
نسل دوم کنسول‌ها دو رویداد خاص و به‌یادماندنی داشت. اولین مورد عرضه آتاری 2600 باقیمتی معادل 200 دلار بود. این کنسول شدیداً محبوب شد و تا سال 1992 تولید آن ادامه داشت. به همین خاطر توانست لقب طولانی مدت‌ترین بازی‌های ویدیویی نسل دوم را به خود اختصاص دهد و البته در این مدت 30 میلیون عدد از این کنسول به فروش رفت. دومین مورد عرضه نخستین کنسول قابل‌حمل یعنی نینتندو بود. نینتندو در سال 1980 کنسولی به نام Game & Watch را روانه بازار کرد. مهم‌ترین ویژگی این کنسول این بود که بازی‌ها داخل کنسول تعبیه‌شده بودند و عناوین مهمی مانند Mario Bros و Donkey Kong در میان آن‌ها به چشم می‌خورد. نینتندو تا سال 1990 به تولید این دستگاه ادامه داد و طی این مدت نسبتاً کوتاه توانست 43 میلیون عدد از آن را بفروشد.
درست است که نسل دوم کنسول‌های بازی تا سال 1992 تولید می‌شدند، اما شروع نسل سوم را می‌توان متعلق به سال 1983 دانست. نسل سوم تغییرات بسیار زیادی نسبت به دوره قبل خود داشت. استفاده از پروسسورهای هشت بیتی، ابداع D-pad برای نخستین بار و افزایش رزولوشن بازی‌ها، قسمتی از تغییرات به وجود آمده بودند. در سال 1983 کمپانی ژاپنی سگا نخستین کنسول خود را با نام SG-1000 روانه بازار کرد که البته بیش از یک سال دوام نیاورد؛ زیرا رقیب سرسختی به نام Nintendo Entertainment System داشت که در ایران آن را با نام میکرو می‌شناسیم. بااین‌حال سگا دست از تلاش برنداشت و این بار با Sega Master System وارد میدان شد و توانست 13 میلیون عدد از دستگاه را بفروشد.
نسل چهارم کنسول‌ها
زمانی که پردازنده‌های 16 بیتی ساخته‌شدند، کم‌کم شرکت‌های سازنده کنسول به استفاده از آن‌ها روی آوردند. نخستین کنسولی که به این پردازنده‌ها مجهز شد، کنسول PC Engine، محصولی از کشور ژاپن بود. پردازنده 16 بیتی، صدای استریو، بهبود رنگ‌ها و رزولوشن و استفاده دسته‌هایی با تعداد 3 الی 8 دکمه از مهم‌ترین ویژگی‌های کنسول‌های نسل چهارم بود که در اواخر قابلیت پشتیبانی از دیسک‌های نوری CD نیز به آن‌ها افزوده شد.
در نسل چهارم رقابت اصلی بین دو کمپانی نینتندو و سگا بود. این رقابت شدیداً فشرده بود و همین رقابت شدید باعث شد هر دو کمپانی سهم بزرگی از بازار را به دست آورند، طوری که نینتندو با 49 میلیون واحد و سگا با 30 میلیون واحد فروش جزو رکوردداران این نسل بودند. از معروف‌ترین بازی‌های تولیدشده در آن زمان می‌توان به بازی Sonic the Hedgehog اشاره کرد که برای رقابت با Super Mario Bros توسط سگا منتشر شد و فروش 15 میلیون عددی را تجربه کرد.
در این نسل نیز اتفاقات جالب زیادی رخ‌داده است. یکی از این اتفاقات ساخته‌شدن کنسول Neo Geo توسط شرکت SNK بود که بر مبنای سیستم‌های آرکید ساخته‌شده بود. این کنسول در سال 1991 با قیمت بسیار بالایی معادل 400 دلار به فروش می‌رسید. علت این گرانی قیمت استفاده از پردازنده‌های قوی‌تر در این کنسول بود که باعث به وجود آمدن جلوه‌های دیداری فوق‌العاده می‌شد. پرفروش‌ترین بازی این کنسول لوکس، یک بازی مبارزه‌ای با نام Samurai Shodown بود که جلوه‌های بصری زیبایی داشت. اتفاق بعدی عرضه کنسول‌های قابل‌حمل توسط غول‌های بازی‌سازی بود. کمپانی آتاری با کنسول Atari Lynx، کمپانی NEC با کنسول TurboExpress و سگا باعرضه Sega Game Gear پا به عرصه گذاشتند و فروش بسیار خوبی را تجربه کردند.
نسل پنجم کنسول‌ها
پس از کنسول‌های نسل چهارم، کامپیوترهای خانگی برای انجام بازی‌ها بیشتر استفاده می‌شدند، بااین‌وجود کنسول‌های بازی به خاطر برخی مسائل مانند قیمت پایین، قابلیت حمل، توانایی پخش در تلویزیون و برخی موارد دیگر همچنان مورد استقبال قرار می‌گرفتند. معروف‌ترین کنسول نسل پنجم که همه با آن خاطره داریم، پلی‌استیشن شرکت سونی است. شاید برای شما دانستن این مطلب جالب باشد که پلی‌استیشن 1، ایده کمپانی سونی نبود در آن زمان، سونی قصد همکاری با نینتندو را داشت و قرار بود که نام این کنسول Play Station یا Super Disc باشد؛ اما این همکاری نهایتاً صورت نگرفت زیرا نینتندو با شرکت فیلیپس قراردادی امضا کرد و البته این توافق هیچ نتیجه‌ای نداشت. به نظر می‌رسد تنها منفعت این قرارداد برای شرکت سونی بود؛ زیرا این شرکت را به یکی از بهترین سازندگان کنسول تبدیل کرد.
اکثر کنسول‌های نسل پنجم در آن زمان با کنترلرهای تخت عرضه می‌شدند؛ اما Teiyu Goto، طراح کنترلر پلی‌استیشن 1 در این فکر بود که کنترلری با ابعاد بزرگتر و جنبه‌ها بیشتر بسازد تا با گرافیک سه بعدی کنسول هماهنگ باشد. هرچند که نخست بسیاری از اعضای ارشد کمپانی سونی با این طرح مخالفت کردند، اما چون این طرح با حمایت رئیس وقت شرکت همراه شد، این تفکر عملی شده و قدرت خود را نشان داد.
نسل ششم تا هشتم کنسول‌ها
با این نسل از کنسول‌ها همه ما آشنا هستیم. شرکت سونی در نسل ششم کنسول‌ها پلی‌استیشن 2، در نسل هفتم پلی‌استیشن 3 و در نسل هشتم پلی‌استیشن 4 را روانه بازار کرد؛ اما از نسل ششم به بعد شرکت مایکروسافت پا به عرصه گذاشت و کنسول‌های ایکس باکس وارد بازار شدند. اولین نسخه ایکس باکس رقیب سرسختی برای کنسول‌های پلی‌استیشن 2، نینتندو گیم‌کیوب و دریم‌کست بود. این کنسول نسل ششم در سال 2001 در آمریکای شمالی و در سال 2002 در ژاپن، اروپا و استرالیا عرضه شد. کنسول نسل هفتمی مایکروسافت، ایکس باکس 360 نام داشت و در سال 2005 عرضه شد. البته ابتدا نام زنون برای این کنسول انتخاب شده بود، اما درنهایت این نام‌گذاری تغییر کرد.
نسل هشتم کنسول‌ها با پدیده‌ای به نام بازی‌های گوشی هوشمند تلفن همراه مواجه شدند و برای غلبه بر این مشکل باید کارهایی انجام می‌شد. در همین راستا، لازم بود علاوه بر پیشرفت‌های سخت‌افزاری، شاهد برخی پیشرفت‌های نرم‌افزاری نیز باشیم. به همین منظور، غول‌های فناوری کارهایی انجام دادند. به نظر یکی از این کارها که به‌خوبی توانست در بین دوستداران بازی‌های کامپیوتری برای خود جا باز کند، ارائه نسخه دیجیتال بازی‌ها بود. البته شرکت مایکروسافت برای اولین بار این رویا را به واقعیت تبدیل کرد؛ اما به دنبال آن سونی هم‌دست به چنین اقدامی زد. تا جایی که در کنسول‌های نسل نهم سونی شاهد نسخه دیجیتال پلی‌استیشن 5 هستیم.
نسل نهم کنسول‌ها
نسلی جدید و نوپا که هنوز جای کار بسیار زیادی دارد. تاکنون تنها ایکس باکس سری ایکس مایکروسافت و پلی‌استیشن 5 سونی قدم در این نسل معرفی‌شده‌اند و آنچه معلوم است هر دو این کنسول‌ها نهایت قدرت سخت‌افزاری و نرم‌افزاری را دارند و قرار است تجربه‌های جذابی را برای گیمرها رقم بزنند. صحبت درباره این کنسول‌ها به جهت اینکه هنوز در اوایل راه هستند زود است. بهتر است تا مدتی فقط نظاره‌گر عملکرد کنسول‌های این نسل باشیم.
نظر شما چیست؟ کنسول‌های کدام نسل برای شما خاطره‌انگیزتر هستند؟ آیا تجربه بازی با کنسول‌های نسل نهم را داشته‌اید؟ آن‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ لطفاً نظرات و تجارب ارزشمند خود را دراین‌باره با ما و خوانندگان عزیز این مطلب در میان بگذارید.